Van 2013 tot 2016 werd het Goetheanum in Dornach (Zwitserland) stapsgewijs gerenoveerd. In aansluiting daarop werd ook het entreegebied op de begane grond nieuw ingedeeld en vormgegeven. Doel van deze verbouwing was om het gebouw toegankelijker te maken voor bezoekers en het een meer eigentijdse uitstraling te geven. Voor de vormgeving van de ruimten en het interieur tekende Yaike Dunselman van het Nederlands-Duitse architectenbureau ‘negen graden architectuur’.

Hoogleraar organische architectuur Pieter van der Ree beschrijft de opdracht die Dunselman meekreeg: “Na de dood van Rudolf Steiner in 1925 werd het interieur van het Goetheanum in fasen voltooid naar ontwerp van verschillende architecten. Hierdoor ontstond een grote diversiteit in vormgeving maar geen helder en samenhangend concept. Met name voor de vele duizenden, veelal buitenlandse gasten die het gebouw jaarlijks bezoeken, was dit soms lastig. Bij binnenkomst was onduidelijk waar men moest zijn of toegangskaarten kon verkrijgen. Een herindeling van de begane grond moest daarin verandering brengen, het interieur een heldere structuur geven en het geheel een uitnodigend en eigentijds karakter verlenen. Met name dat laatste vormde een bijzondere uitdaging: hoe kon een vormgeving ontwikkeld worden die recht deed aan de eigenheid van dit bijzondere gebouw en die tegelijkertijd een open en eigentijds karakter had?”

Van der Ree noemt de verschillende ingrepen die de architect pleegde en het effect daarvan op het geheel.

“Een eerste belangrijke ingreep was om de hoofdentree, die zich tot dan toe aan de zuidzijde bevonden had, te verplaatsen naar de westzijde waar hij oorspronkelijk bedoeld was. (…) Een volgende stap was om de, voor de bezoekers belangrijke ruimten, direct aan deze nieuwe hoofdentree aan te sluiten. (…) Vanuit de boekwinkel is een nieuwe verbinding gemaakt met een daarnaast gelegen expositieruimte zodat aan beide zijden van de middenas een ‘stromende’ opeenvolging van ruimten is ontstaan.

Aan dit gevoel van een ‘stromende ruimte’ dragen ook de twee doorbraken bij die gemaakt zijn tussen de receptie, de garderobe en het centrale trappenhuis. Hierdoor kan men nu, na het afhalen van de toegangskaarten, direct omhoog naar de grote zaal en na afloop van een voorstelling direct naar de garderobe.”

Zijn conclusie: “Toch werken al deze ingrepen niet als een aantasting van de ruimtelijke structuur van het Goetheanum, maar maken ze eerder de oorspronkelijke, veel opener opzet ervan beleefbaar. Tevens ontstaat er daardoor een interessante ruimtelijke polariteit tussen het open en stromende karakter van de ruimten in het entreegebied en het besloten, geconcentreerde karakter van de grote zaal op de tweede verdieping.”