Op veel basisscholen in Nederland zitten kinderen van ouders met ongeveer hetzelfde inkomen bij elkaar in de klas. De kans dat een kind met ouders met een laag inkomen een speelafspraak heeft bij een kind wiens ouders arts of advocaat zijn (met een hoog inkomen) is erg klein. En dat maakt uit voor de kansen die kinderen krijgen verderop in hun leven. Dit geldt veelal ook voor vrijescholen, die zich kunnen inzetten om een betere afspiegeling van de samenleving te vormen.

Dit schrijft Guido van Walraven op de website Kiind. Hij is actief bij het Kenniscentrum Gemengde Scholen, dat kennis verzamelt en verspreidt over het bevorderen van gemengde scholen. Kiind is het online platform over verbindend ouderschap, het bestaat al sinds 2009.

Gastauteur Guido Walraven reageert op een opinieartikel van Daphne van Paassen over de vrijeschool: ‘De vrije school is zeer in trek bij witte ouders, én bij extreemrechts. Wat betekent dat?’ Haar artikel, dat op 6 juli 2024 verscheen in de Volkskrant, ging zowel over de filosofie en praktijk van het vrijeschoolonderwijs als over segregatie. Van Walraven schrijft:

Wat die filosofie en de praktijk betreft schetst Paassen positieve en negatieve kanten. Positief is bijvoorbeeld de aandacht voor creativiteit – dat is een van de redenen waarom vrije scholen zo populair zijn bij creatieve professionals in Silicon Valley en elders. Negatief is bijvoorbeeld de manier waarop Rudolf Steiner over rassen heeft geschreven – dat is een kwestie die blijvend kritische aandacht verdient, ook in het bredere kader van de ‘dekolonisatie’ van curricula op alle scholen.

Wat segregatie betreft: dat is helaas een wijdverbreid verschijnsel in het (Nederlandse) onderwijs. De onderwijsinspectie wees er al in 2016 op dat een toenemend aantal leerlingen opgroeit in ‘bubbels van gelijkgestemden’ en noemde dat zorgelijk. Een gemengde school is immers bij uitstek de plek om te leren omgaan met alle verschillen die onze samenleving kenmerken – bijvoorbeeld sociaal-economische, culturele en levensbeschouwelijke verschillen. Vrijescholen vormen vaak dergelijke bubbels van gelijkgestemden – bedoeld of onbedoeld. (...)

Daphne van Paassen heeft in Den Haag op de vrijeschool gezeten. Eind jaren 1960 zaten de kinderen van de imam van de eerste moskee in Nederland ook op die school, misschien mede omdat op de vrijeschool veel aandacht wordt besteed aan de geschiedenis van andere culturen. Zoals de Indiase cultuur en de Mahabharata – de imam en zijn gezin kwamen uit Pakistan.  Ook dat kan vrijescholen in 2024 moed geven. Daarnaast kan geleerd worden van wat enkele vrijescholen in Duitsland al jaren doen om meer gemengd te worden en te blijven, en van enkele nieuwe vrije scholen in Amsterdam en Rotterdam die zich daarvoor inzetten. 

Lees verder bij Kiind.