Biodynamische landbouw groeit snel als alternatief voor de intensieve landbouw en veehouderij, zegt Tineke van den Berg. Zij is biodynamische boerin op de Stadsboerderij Almere en voorzitter van Demeter Nederland.

Wat is er zo goed aan biodynamisch? 1. Geen kunstmest, bestrijdingsmiddelen en geïmporteerd krachtvoer voor vee. 2. Precies genoeg vee om de gewassen te bemesten. Niet meer, niet minder: geen mestoverschot. 3. Landbouw, natuur en landschap werken samen. 4. De grote variatie in gewassen bevordert de biodiversiteit. 5. Diervriendelijk: geen verwijderde hoorns en ‘kalf blijft bij de koe’.

Dit alles is te lezen bij De kleur van geld van Triodos Bank Nederland. 

Tineke van den Berg (64) runt sinds 1996 de Stadsboerderij Almere, een gemengd bedrijf op biodynamische grondslag. Van den Berg kwam tijdens een tussenjaar in Zweden in aanraking met de biologisch-dynamische landbouw en besloot dat ze op die manier wilde boeren. In Almere verbouwt ze met haar man Tom Saat vijftien verschillende gewassen, zoals uien, rode bietjes, erwten, en kool. Sinds 2021 is ze voorzitter van Stichting Demeter.

De gangbare landbouw kan van alles leren van biodynamische boeren, stelt ze. Biodynamische landbouw biedt namelijk op twee manieren een oplossing voor de huidige crises in de landbouw. Ten eerste werken biodynamische boeren zonder kunstmest, bestrijdingsmiddelen en geïmporteerd krachtvoer voor vee. Daardoor dragen zij niet bij aan het stikstofprobleem en is de uitstoot naar lucht en water gering. In de gangbare landbouw worden kunstmest en krachtvoer (soja) juist zo kwistig gebruikt dat er een stikstofoverschot ontstaat. Biodynamische boeren halen benodigde stikstof uit de lucht en binden het aan de bodem door vlinderbloemige gewassen, zoals verschillende klavers. ‘Kunstmest is helemaal niet nodig”, zegt Van den Berg. “Dat is zó 1900.” Dat het inderdaad anders kan, begint nu ook in de gangbare landbouw te dagen.

Het verzet tegen de verduurzaming van de landbouw is enorm, weet Van den Berg. “Dat merkten we ook aan tafel bij het overleg over het Landbouwakkoord. Het Groenboerenplan, dat echt een uitweg biedt, wordt stelselmatig aan de kant gezet. Veel van de weerstand wordt aangeblazen vanuit de agro-industrie, die alles uit de kast haalt om het huidige model te behouden.” Maar uiteindelijk is dat een achterhoedegevecht, denkt Van den Berg. “We gaan in de komende 100 jaar veel meer vormen van duurzame landbouw als de onze zien – dat is mijn vaste overtuiging.”

Foto: Pieter van den Boogert